Blog Archive

12 April 2020

Jeronim De Rada (1814-1903)

1)si autori ideal,përbën nje nga tri shtyllat e letersise se Rilindjes Kombetare.Eshte poeti kryesor i arberesheve te Italise.Ka krijuar me sukses te tri llojet e poemave romantike:-liriko epike,epiko lirike,epike.Eshte romantiku shqiptar qe u prezantua i pari ne boten e jashtme qe shprehet ne vleresimet e Hygoit dhe Lamartinit.
2)Faktoret e formimit.
Studimet ne kolegjin e Shen Adrianit i dhane mundesine te njihej me letersine greko-romake dhe me letersine bashkekohore.
Dashuria me vajzen e bariut te fshatit u be shtysa e krijimit te figures se Rines tek kenga e MIlosaos.
Njohja dhe shfrytezimi i kengeve popullore arbereshe kryesisht i lirikave dhe baladave.
3)Veprat kryesore letrare:
1)Kenget e Milosaos poeme epiko lirike
2)Serafina Topia poeme epiko lirike
3)Skenderbeu i pafat poeme epike
4)Rapsodi te nje poeti arberesh permbledhje folklorike.
1)Kenget e Milosaos eshte vepra e pare e poetit dhe krijimi i pare artistiki letersise se Rilindjes Kombetare,u botua ne vitin 1836.Poema e merr ngjarjen nga shek.XV qe perkon me vitet 7 qershor 1405 deri 7 maj 1423.Kete periudhe autori e quan qendresen e shqiptareve nga sulmuesit otoman.
5)Vleresimet.
Kadare:"Per vitalitetin dhe pavdekesine e nje populli".
Çabej:"Eshte nje nder te paktat vepra te literatures shqipe me te cilen u perfaqesuam ne literaturen boterore."
6)Struktura.
Perbehet nga 30 kenge dhe ka nje linje subjekti,ate te Milosaos.Kjo ben qe kompozicionaliteti te ndertohet ne formen gocentrike ku te gjithe personazhet dytesore jane ne funksion te kryesorit.Struktura e personazheve eshte:Milosao kryepersonazh,Rina personazh dytesor,Zonja e madhe dhe motra e Milosaos jane personazhe figurante.
7)Tematika dhe idete:
Tema:dashuria midis te rinjve nga klasa te ndryshme shoqerore si dhe detyra e çdo arbereshi ndaj rrezikut te atdheut,kjo ilustrohet ne linjen Milosao Rine dhe Milosao Zonje e madhe.
Ideja:Nuk mund te zgjase lumturia familjare kur atdheu eshte ne rrezik.Ilustrohet ne takimet e personazheve tek tri vdekje:e femijes,e Rines dhe vrasja e Milosaos.
Nje ide tjeter e poemes eshte me vlera demokratike per autorin,shpreh mendimin se njerezit ne shoqeri  duhet te jene te barabarte dhe te mos kene paragjykime klasore dhe kjo jepet tek Zonja e madhe me Rinen.
Ide tjeter e rendesishme eshte e karakterit filozofik e riperteritjes se vazhdueshme se jetes e bashke me te dhedhe e bukurise e dashurise.Autori levizjen e rrefimit e realizon ne forme simbolike duke u mbeshtetur ne levizjen stinore te vitit e perqasur kjo me jeten e njeriut.

No comments:

Post a Comment

Fonetike

Fjala fonetike vjen nga greqishtja e vjeter. Fonetika eshte dege e gjuhesise qe studion mjetet tingullore te nje gjuhe si theksin,intonaci...